Tâm hải (心海) là một khái niệm trong Phật pháp, mang ý nghĩa sâu sắc liên quan đến tâm thức và bản chất của con người. Trong tiếng Hán, “tâm” (心) có nghĩa là tâm trí, lòng, còn “hải” (海) nghĩa là biển. Do đó, “tâm hải” có thể được hiểu là “biển tâm”.
Ý nghĩa của tâm hải bắt nguồn từ việc so sánh tâm thức của con người với một biển cả bao la. Biển rộng rãi có thể ẩn chứa những sóng dữ, cơn bão và cặn bã, tương tự như những rối ren, lo âu và cảm xúc tiêu cực trong lòng mỗi người. Tuy nhiên, biển cũng chứa đựng sự bình yên, thanh khiết và vô vàn sinh vật đa dạng, tương tự như những ý thức tích cực, trí tuệ và lòng từ bi trong tâm hồn.
Trong Phật pháp, việc phát triển tâm hải chính là quá trình làm trong sạch và mở rộng tâm hồn. Điều này có nghĩa là chúng ta cần phải nhận diện và trau dồi những cảm xúc tích cực, loại bỏ những suy nghĩ tiêu cực, và tập trung vào tu tập thiền định để đạt được sự giác ngộ. Khi tâm hải được thanh tịnh và an lạc, con người sẽ đạt được sự hiểu biết sâu sắc về bản thân, về vạn vật xung quanh, và hơn thế nữa là cảm nhận được sự hòa quyện với vũ trụ.
Tâm hải không chỉ là một khái niệm triết lý, mà còn là một phương pháp thực hành để đi đến một cuộc sống bình an, hạnh phúc. Mỗi cá nhân đều có khả năng khai mở tâm hải của mình, tạo nên một không gian yên tĩnh và mạnh mẽ bên trong, điều này sẽ giúp họ vượt qua mọi khó khăn trong cuộc sống.